Zwartschool  Leerlingen van Jan Zwart - hun leven en werk
Hermanus Hendrik Kaldenberg is geboren op dinsdag 25 mei 1909 in Herwijnen, als zoon van Jan Kaldenberg (1862-1943), kruidenier van beroep, en Jenneke Elizabeth de Jongh (1870-1931). Herman is op één na de jongste van het grote gezin Kaldenberg. Zussen en broers zijn Ruth (1890), Wouterke (1892), Geertje (1896), Eimert (1899), Gijsbertje (1902), Johan (1905), Jan (1907) en Jenneke Elizabeth (1911). Herman is uitzonderlijk muzikaal en in maart 1932 slaagt hij voor het examen ‘Koorleider’ van de Bond van Chr. Zang- en Oratoriumvereenigingen in Nederland, gevolgd door het in november behaalde getuigschrift ‘Harmoniumspel’ van de Nederlandsche Orgel-Examencommissie. Herman volgt lessen bij Jan Zwart en in juli 1933 slaagt hij voor het getuigschrift ‘Kerkelijk orgelspel’ van de Nederlandsche Organisten Vereeniging. Ook het staatsexamen voor piano en leerkracht AVMO legt hij met goed gevolg af. Herman wordt in 1934 aangesteld als organist van de Grote Kerk in Meppel. Twee vooraanstaande organisten, Willem Zorgman (1903-1981) en Henk Pijlman (1908-1989), zijn hem in korte tijd voorgegaan. Op donderdag 7 maart 1935 trouwt Herman, 25 jaar oud, met Jannigje Alida (Lily) van Eck, 22 jaar oud, geboren in Rumpt, dochter van Jan van Eck en Gijsberta van Wijk. Uit het huwelijk van Herman en Lily wordt in augustus van dat jaar in Amsterdam een zoon geboren, Jan Jenke. Het gezin woont op dat moment aan de Weerdstraat in Meppel. Na het overlijden van Jan Zwart organiseert Herman, evenals vele (oud)leerlingen van Jan Zwart, een herdenkingsconcert. De Dordrechtsche Courant schrijft op 11 augustus 1937: WOUDRICHEM - De eerste orgelbespeling van dit jaar ten behoeve van het orgelfonds in de N. H. kerk alhier zal plaats hebben op woensdag 11 Augustus. Ditmaal wordt het orgel bespeeld door den heer H. Kaldenberg, organist der N. H. kerk te Meppel, die een prachtig programma zal uitvoeren. Aanvang 8 uur. De bespeling zal het karakter dragen van een „in memorium” aan den onlangs overleden orgelmeester Jan Zwart, van wien de heer Kaldenberg een leerling is geweest. In oktober 1938 wordt Herman benoemd tot dirigent van de ‘Oratorium Vereening’ in Meppel en in 1941 dirigent van de ‘Nederlandsch Hervormde Zangvereeniging’. In september 1945 wordt hij aangesteld als hoofdleraar piano en orgel aan de plaatselijke muziekschool. In die jaren is er sprake van ‘broodnijd’ onder de muzikanten in Meppel. Dat is één van de redenen dat Herman ook in Beilen en Westerbork piano- en orgellessen geeft. Dat hij muzikaal is blijkt ook wel uit het feit dat hij in Beilen ook wel Kaldenbach wordt genoemd. Herman blijft studeren en in 1946 slaagt hij aan het koninklijk Conservatorium in Den Haag voor het ‘paedagogisch practisch orgelexamen’. Volgens Ben Smit, een oud-leerling van Herman, heeft Herman na de oorlog gezegd: ‘Het is hier niet veel geworden. Een profeet wordt in zijn eigen vaderland niet geëerd, ik ga naar Zuid-Afrika, daar hebben ze me meer nodig.’ Herman voegt de daad bij het woord en vertrekt in 1948 met zijn vrouw Lily en drie zonen, Jan Jenke, Bert en Henk naar Zuid-Afrika. ‘Nadat ons gezin in Paarl was neergestreken werd de kerkwereld door mijn vader een beetje op z’n kop gezet,’ aldus Jody, de jongste zoon van Herman, ‘zijn koren zongen de sterren van de hemel, de mensen vonden het prachtig, zoiets hadden ze nog nooit eerder gehoord. Zijn orgelspel voor en na de kerk- diensten waren veelal complete concerten.’ Dat laatste viel niet altijd in goede aarde bij de plaatselijke predikant en er ontstonden meer dan eens wrijvingen. Hij besluit in 1952 een benoeming tot muziekleraar aan een middelbare school in Die Strand aan te nemen en wordt tevens aangesteld als organist van de Nederduits Gereformeerde kerk aldaar. Het gezin verhuist naar Somersetwest, alwaar in 1952 in het gezin Kaldenberg een vierde zoon wordt geboren, Jody. Herman geeft in de jaren 50 ook les aan universiteiten in Kaapstad en Stellenbosch en verzorgt de opleidingen ‘Musiekopvoeding (Metode Gehrels)’ en ‘Kortkursus in Klasmusiek’. Ook geeft Herman met regelmaat concerten in de regio, zijn vrouw Lily treedt meer dan eens op als soliste/zangeres tijdens deze concerten. Jan Jenke, de oudste zoon van Herman, kiest net als zijn vader voor een muzikale loopbaan en volgt een conservatoriumopleiding in Utrecht. Al op jonge leeftijd is hij actief als concertpianist en begeleider en maakt hij deel uit van de ‘Cape-Town-Chamber Group’ waarmee hij concertreizen door Zuid-Afrika maakt. In 1965 keert hij met zijn gezin terug naar Nederland en vestigt zich in Enkhuizen waar hij Willem Mesdag opvolgt als stadsbeiaardier. Ook is hij actief als dirigent, pianist en muziekdocent. Het huwelijk tussen Herman en Lily houdt geen stand en wordt eind jaren vijftig ontbonden. Lily trouwt in november 1960 opnieuw met kunstschilder Jan Adriaan Marie van Anrooy (1901-1988). In 1962 zet Herman een punt achter zijn loopbaan als kerkorganist en gaat hij van start met een eigen orgelzaak ‘Ahlborn Orrels’ aan de Langstraat in Kaapstad. Naast verkoop aan particulieren worden door Herman orgels geplaatst in kerken in het hele land tot ver in Namibië. Het is goed te combineren met zijn liefde voor de muziek, hij verzorgt zijn eigen inauguratieconcerten en kan de orgels uitstekend demonstreren. In deze periode leert hij Margaretha Maria Tollenaar kennen en trouwt met haar. Herman probeert een goed evenwicht te vinden tussen Nederland en Zuid-Afrika. In de periode 1971-1977 wisselt hij iedere zes maanden van land en is woonachtig in Veenendaal. Uiteindelijk keert Herman definitief terug naar Nederland. In de jaren tachtig wordt Herman aangesteld als cantor-organist van de Grote of Sint Maartenskerk in Tiel alwaar hij een huis aan de Waal betrekt, slechts enkele kilometers verwijderd van de plek waar hij is geboren. Hij verzorgt met regelmaat concerten, ook buiten Tiel. Herman overlijdt op vrijdag 10 juli 1987 door een noodlottig ongeval. Hij werd 78 jaar. Deze pagina kwam tot stand met medewerking van Jody Kaldenberg (jongste zoon van Herman)
Hermanus Hendrik Kaldenberg (1909-1987)
Publicatiedatum 10 februari 2023