Op zaterdag 27 mei j.l. vond in de Bovenkerk in Kampen een opmerkelijk jubileumconcert plaats. 50 jaar daarvóór ving Willem Hendrik Zwart zijn organistenloopbaan aan in de Nederlands Hervormde Kerk van Coevorden. 10 jaar later volgde zijn benoeming tot organist van de Kamper Bovenkerk. Een zeer geliefde en benijdenswaardige post! De 40 jaar in Kampen zijn niet onopgemerkt voorbij gegaan. Mede door de inzet van Zwart kreeg het orgel zowel nationale als internationale faam. De grote restauratie die in 1975 voltooid werd heeft hier zeker aan bijgedragen. Maar op deze fraaie mei-dag was er het jubileumconcert met de weemoed van een afscheid. Het concert zou om drie uur beginnen, maar de organisatoren hadden reeds om half twee de deuren geopend. Een gestage stoet orgelliefhebbers vulde steeds meer de immense kerkruimte. Vooraf was er koffie met een koekje. Tegen drie uur was het echt zoeken naar een plaats, en toen Willem Hendrik om klokslag drie uur met een enkel akkoord aangaf dat het concert zou beginnen, was de kerk bomvol met afwachtende orgelvrienden. Het geroezemoes verstomde en de aandacht stond op scherp. Zwart opende met het bekende en zeer geliefde Canonisch voorspel en koraal over Psalm 84: 1 van zijn vader Jan Zwart, "Hoe lief' lijk, hoe vol heilgenot, o Heer der legerscharen God, zijn mij Uw huis en tempelzangen". Voorwaar een Credo dat Zwart 50 jaar lang heeft uitgedragen! De geliefde bewerking klonk zoals men van hem verwachtte. Sfeerbepalend zette hij de toon voor dit jubileumconcert. De zoetgevooisde klanken ruisten door de kerkruimte. Hoe vaak zal hij dit gespeeld hebben en hoe gevoelvol klonk het ook nu weer. Na deze 'intro' volgde de Passacaglia en Fuga in c-moll van de orgelmeester aller tijden, Johann Sebastian Bach. Na de Barok kwam de Romantiek aan de beurt: van Felix Mendelssohn Bartholdy werd de Ie Sonate gespeeld. De affiniteit die uit deze vertolking sprak, kwam bij de toehoorders over en een ovatie volgde. Een werk van eigen hand was het volgende programmaonderdeel. Zwart speelde één van zijn meest bekende Psalmfantasieën, en wel die over Psalm 25. Hiermee heeft hij "zijn duizenden verslagen", en zoals deze fraaie bewerking in Kampen klinkt, daar hadden velen een lange reis voor over, want het publiek was er uit alle hoeken van het land! Van de Franse meester César Franck speelde Zwart diens Final opus 21. Een schitterend werk, zeer kleurrijk vertolkt, dat als een hoogtepunt van deze middag kon worden beschouwd. Het aandachtig luisterend publiek kwam na het slotakkoord als één man overeind om de concertgever hiervoor te bedanken. Wederom moest Zwart van de orgelbank om wederzijds zijn luisteraars te bedanken. Hierna was er ruimte ingelast voor gesproken woord. De Presidentkerkvoogd van de Nederlands Hervormde Kerk te Kampen, de heer A. Hengeveld, schetste de verdiensten van de jubilaris in lovende bewoordingen. Zijn inzet voor de kerkmuziek en orgelcultuur, en zijn grote aandeel in de opzet van de orgelrestauratie samen met Feike Asma en dr. Maarten Vente. Een restauratie, technisch gerealiseerd door de orgelmakers Bakker & Timmenga, die het orgel gemaakt hebben tot wat het nu is: een monumentaal instrument in een dito ruimte. In de huldiging werd ook de echtgenote van de jubilaris betrokken; aan haar werd een boeket bloemen overhandigd. Ter afsluiting was het muzikale woord aan Zwart zelf. Van eigen hand speelde hij tot besluit de Koraalfinale over Psalm 146 met aansluitend samenzang van de verzen 1 en 8 (oude berijming). Melodieuze muziek, emotievol en hartverwarmend ten gehore gebracht. En wat klinkt dan zo'n samenzang met zoveel mensen in deze kerk! Zeer bezield en ontroerend! De dankbare toehoorders hadden gekregen wat zij verwacht hadden, zelfs meer dan dat. Het applaus bleef aanhouden, zodat een toegift niet kon uitblijven. "Alle roem" van vader Jan Zwart; het koraal werd spontaan meegezongen. Aan de "Zwart-dynastie" is in Kampen een einde gekomen. Een nieuwe generatie zal het overnemen. Voor het verwende kerkvolk van Kampen zal dit zeker wennen zijn! En Willem Hendrik Zwart zelf is beslist nog niet uitgespeeld! We zullen zijn naam (als zijn gezondheid het hem toestaat) nog vele malen tegenkomen in de concertagenda. Kampen mag dankbaar zijn 40 jaar deze 'profeet op de orgelbank' gehad te hebben. Na dit concert werd men in de gelegenheid gesteld de jubilaris de hand te drukken in de aula van de Theologische Universiteit. Zeer velen maakten hiervan gebruik, gezien het enorme lint van bewonderaars dat getrokken werd van de Bovenkerk naar de Koornmarkt! Hans Raaphorst De Orgelvriend van juli / augustus 1995